Standardy
Standardy realizacji programu FreD goes net
Warunki realizacji programu
- Kompetencje realizatora: realizatorami programu mogą być osoby, które ukończyły szkolenie obejmujące podstawy Dialogu Motywującego oraz warsztaty umiejętności realizacji programu, zgodnie z konspektami zajęć zawartymi w podręczniku realizatora.
- Organizator: szkolenia dla realizatorów są organizowane przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, które wydaje stosowne zaświadczenie uprawniające do realizacji programu; lista przeszkolonych realizatorów jest publikowana na stronie www.programfred.pl/placowki
- Obowiązki realizatora: w ciągu pierwszych 2 lat realizacji programu FreD, realizator ma obowiązek składania do KBPN sprawozdania oraz przedstawienia wyników ewaluacji zrealizowanego programu (bez względu na źródło finansowania).
- Miejscem realizacji programu powinna być poradnia ambulatoryjna lub inna placówka niezależna od instytucji kierującej.
- Udział w programie jest dla uczestników bezpłatny.
Kryteria udziału młodzieży w programie
- Wiek uczestników programu: 13-19 lat (dopuszcza się wiek do 21 lat).
- Fakt odnotowania/przyłapania osoby po raz pierwszy na użyciu substancji psychoaktywnej (np. alkohol, narkotyki, leki, NSP - tzw. dopalacze) z wyłączeniem używania heroiny.
- Nie rekomenduje się kierowania do programu osób na podstawie domniemania używania przez nich substancji psychoaktywnych.
- Faza używania: eksperymentowanie, używanie okazjonalne lub szkodliwe.
- Skierowanie do programu: kandydata kierować może szkoła (pedagog, wychowawca, psycholog), policja, straż miejska, placówka opiekuńczo-wychowawcza, poradnia zdrowia psychicznego, służba zdrowia, poradnia psychologiczno-pedagogiczna, prokuratura, sąd, kuratorzy, świetlica socjoterapeutyczna, pracownicy socjalni, rodzina, opiekun prawny itp.
- Dobrowolność udziału: wskazane jest wyrażenie zgody przez uczestnika na udział w programie.
- Zgoda rodziców/opiekunów: wymagana jest zgoda prawnego opiekuna na udział w programie osoby niepełnoletniej.
Sposób realizacji programu
- Współpraca: program powinien być realizowany we współpracy z instytucjami, które mogą mieć kontakt z młodymi użytkownikami substancji psychoaktywnych.
- Kontakt z realizatorem: osobom zainteresowanym programem rekomenduje się bezpośredni kontakt telefoniczny z realizatorem.
- Rozmowa wstępna: realizator przeprowadza z kandydatem do programu wstępną rozmowę indywidualną: diagnostyczno-motywującą. Efektem rozmowy może być zaproszenie do udziału w programie lub zaproponowanie innej formy pomocy.
- Liczebność grupy warsztatowej powinna wynosić od 6 do 12 osób.
Optymalna liczba uczestników wynosi 8 osób. - Program zajęć powinien być realizowany zgodnie z podręcznikiem i scenariuszem zajęć, w odpowiedniej kolejności, w wymiarze 8 godzin (w podziale przynajmniej na dwa spotkania sesji warsztatowych).
- Nie rekomenduje się dokonywania jakichkolwiek zmian w programie, odstępstw od ćwiczeń-zadań, zmiany kolejności etapów i zadań, zmniejszenia lub zwiększenia liczby godzin.
- Realizacja programu powinna gwarantować anonimowość i dyskrecję.
- Warunki ukończenia programu: udział we wszystkich sesjach warsztatowych lub w przypadku usprawiedliwionej nieobecności, zastąpienie jednej sesji spotkaniami indywidualnymi (odpowiednio do długości trwania sesji warsztatowej).
- Rozmowa końcowa: w zależności od potrzeb uczestnika, udział w programie może kończyć się indywidualną rozmową podsumowującą.
- Zaświadczenie ukończenia programu: uczestnicy programu w sposób suwerenny podejmują decyzję gdzie i komu przedstawiają zaświadczenie ukończenia programu.
- Ewaluacja: realizatorzy powinni prowadzić ewaluację programu z wykorzystaniem rekomendowanych wzorów ankiet ewaluacyjnych zamieszczonych w podręczniku (opracowanych przez Instytut FOGS)
- Niedopuszczalne jest realizowanie programu w jednym bloku 8 godzinnej sesji warsztatowej oraz na terenie szkół i placówek stacjonarnych, np: w domach dziecka, pogotowiach opiekuńczych, ośrodkach szkolno-wychowawczych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, internatach, bursach, ośrodkach terapeutycznych, szpitalach (dziecięcych oddziałach szpitalnych).
REALIZACJA PROGRAMU „FRED GOES NET” NIEZGODNIE z POWYŻSZYMI STANDARDAMI MOŻE SKUTKOWAĆ UNIEWAŻNIENIEM ZAŚWIADCZENIA KBPN ORAZ SKREŚLENIEM z LISTY REALIZATORÓW
Podstawy teoretyczne programu
Transteoretyczny Model Zmiany (Prochaska, DiClemente)
- Model opisujący proces zmiany
- Kolejne etapy procesu: prekontemplacja, kontemplacja, decyzja, działanie, utrzymanie zmiany, nawrót
- Większość osób kierowanych do programu nie ma świadomości problemu, nie rozważa ryzyka
- Na etapie prekontemplacji interwencja jest możliwa
- Zalecane strategie - wzmacnianie motywacji, pogłębianie refleksji, przekazywanie obiektywnych informacji
Teoria salutogenezy (Antonowsky)
- Teoria badająca czynniki, które pomagają zachować zdrowie (wspierające zasoby)
- Szukanie tego, co możliwe i pozytywne a nie koncentrowanie się na błędach
- Stan zdrowia jednostki zależy od jej globalnej orientacji poznawczej i emocjonalno-afektywnej – poczucia koherencji
- Główne komponenty
- Poczucie zrozumiałości – zdolność do spostrzegania świata jako zrozumiałego, sensownego, odnosi się to również do trudnych sytuacji
- Poczucie zaradności – doświadczenia postrzegane są jako wyzwania
- Poczucie sensowności – poczucie, że warto angażować się w rozwiązywanie problemów, trudnych sytuacji
Podejście Dialogu Motywującego (Miller, Rolnick)
Skoncentrowana na kliencie, dyrektywna metoda zwiększania wewnętrznej motywacji do zmiany, poprzez analizę i pogłębianie ambiwalencji
- Założenia:
- Współpraca: szacunek dla poglądów, wartości osoby
- Wydobywanie: wewnętrznej motywacji do zmiany w oparciu o istniejące zasoby
- Autonomia: uznanie prawa i zdolności osoby do decydowania o sobie
- Zasady pracy (duch DM):
- Empatyczne reagowanie
- Rozwijanie sprzeczności
- Unikanie sporów
- Wzmacnianie poczucia sprawczości